Stadhuis van Antwerpen - een renaissance paleis

Stadhuis van Antwerpen

Cornelis de Vriendt

Grote Markt – Antwerpen

Het standbeeld Brabo staat voor een belangrijk gebouw in Antwerpen: het stadhuis. Twee jaar geleden, in 2015 bestond het 450 jaar. Je moet maar eens zien op de top van het middengedeelte, daar staat het: 1564… (nog steeds de basis van verschillende verhalen van stadsgidsen)

1406 – eerste stadhuis

Het gebouw op de Grote Markt is niet ons eerste stadhuis. Het eerste raadhuis stond op de hoek van de Suikerrui en de Grote Markt. Op een schilderij van Gillis Mostaert is het mooi te zien. Begin 16e eeuw was het raadhuis vervallen en werd het te klein, het werd afgebroken. Nu is er het pleintje links naast het stadhuis. We hadden vanaf 1411 niet één, maar twee burgemeesters: de ‘buitenburgemeester’ voor veiligheid, militaire en politieke acties en een ‘binnenburgemeester’ voor juridische en stadszaken.

1540 – plannen voor een gotisch stadhuis

In de 16e eeuw wenste het stadsbestuur een nieuw stadhuis dat de groeiende stad vertegenwoordigde. Ze kozen Dominicus de Waghemakere als architect voor het nieuwe gebouw. Er zijn geen plannen bewaard. Het zou gebouwd worden op een andere plaats op de Grote Markt, aan de kant van de Handschoenmarkt en de kathedraal. Maar in 1542 bedreigde Maarten Van Rossum de stad en alle materiaal en geld werd gebruikt voor nieuwe stadsmuren. Men gebruikte de stenen die reeds geleverd waren voor de versterkingen. Er was niets meer over voor het nieuwe stadhuis.

1561-1565 – een renaissance stadhuis

20 jaar later werd er terug gedroomd over een nieuw stadhuis. Er was geen dreiging meer die de plannen tegenhielden. Er werkte een heel team aan het nieuwe stadhuis, zoals beeldhouwer Cornelis Floris de Vriendt en architect Hans Vredeman de Vries. Er werd geld bespaard op verschillende vlakken. Er werd gebouwd op het westelijk gedeelte van de Grote Markt, zo moest men geen bouwgrond kopen. De eigenaars van de huidige Gildekwamersstraat waren minder gelukkig met hun geblokkeerde uitzicht. Op de benedenverdieping waren winkels die verhuurd werden.